خیار خطی یکی از انواع معروف خیار است که از نظر شکل ظاهری و طعم آن از محبوبیت بالایی برخورداراست و مشتری زیادی در داخل و خارج از کشور دارد. این نوع خیار بخاطر درصد باردهی بالایی که دارد و همچنین بازار فروش آن بین گلخانه داران و کشاورزان طرفداران زیادی دارد در این مقاله شرایط کشت،داشت و برداشت این محصول بررسی شده است.
نحوه کاشت خیار خطی:
خیار (Cucumis sativus) از خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) است. این خانواده شامل گیاهانی مثل هندوانه، کدو، کدو تنبل و ملون نیز می‌شود. گیاهان این خانواده اغلب دارای میوه‌هایی با پوست نازک و گوشتی هستند و معمولاً به صورت رونده یا بالا رونده رشد می‌کنند.خیار خطی نیز همانند دیگر انواع خیار، جزو این خانواده قرار دارد و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، معمولاً در شرایط گلخانه‌ای یا به صورت عمودی کشت می‌شود.
خیار خطی یکی از انواع خیارهایی است که معمولاً برای کاشت در گلخانه‌ها و فضاهای بسته به‌ویژه برای تولید در شرایط کنترل‌شده استفاده می‌شود. این نوع خیار به دلیل شکل خاص و نیازهای خاص رشدش تفاوت‌هایی با خیارهای معمولی دارد. زمان کاشت و فاصله بین بوته‌های خیار خطی به شرایط محیطی، نوع خیار و نوع کشت (گلخانه‌ای یا زمین باز) بستگی دارد. با این حال، برخی نکات کلی در مورد زمان کاشت و فاصله بین بوته‌ها به شرح زیر هستند:
1. انتخاب مکان مناسب:
خیار خطی به شرایط محیطی خاصی نیاز دارد. بهترین شرایط برای کاشت آن دمای ۲۳ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد است و نیاز به نور کافی برای رشد دارد. این خیار معمولاً در گلخانه‌ها یا محیط‌های کنترل‌شده مانند تونل‌های پلاستیکی کشت می‌شود.
2. کاشت بذر:
زمان کاشت: بهترین زمان برای کاشت بذر خیار خطی در اواخر زمستان یا اوایل بهار است.
در گلخانه: بهترین زمان برای کاشت بذر خیار خطی در گلخانه معمولاً اواخر زمستان یا اوایل بهار است. به این ترتیب، گیاهان در دمای مناسب شروع به رشد می‌کنند و می‌توانند تا فصل برداشت در شرایط مطلوب باقی بمانند.
در زمین باز: اگر قصد کشت خیار خطی در زمین باز دارید، معمولاً کاشت در اواخر بهار یا اوایل تابستان مناسب است. در این زمان خطر سرمای شبانه کاهش یافته و دما برای رشد خیار مناسب‌تر است.
روش کاشت: بذرها معمولاً در خزانه یا گلدان‌های کوچک کشت می‌شوند. بذرها باید به عمق ۱ تا ۲ سانتی‌متر در خاک کاشته شوند. پس از کاشت، باید خاک مرطوب نگه داشته شود.
دما: بذرها برای جوانه‌زنی به دمای ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد نیاز دارند.
- انتقال به زمین اصلی (اگر کاشت در زمین باز باشد): بعد از اینکه نشاء‌ها به اندازه کافی رشد کردند و به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر رسیدند، می‌توان آن‌ها را به زمین اصلی منتقل کرد. در صورتی که کشت در گلخانه باشد، می‌توان از همان ابتدا در خاک گلخانه آن‌ها را کاشت.
فاصله بین بوته‌ها:
در گلخانه: معمولاً برای کاشت خیار خطی در گلخانه، فاصله بین بوته‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر توصیه می‌شود. این فاصله به گیاهان امکان می‌دهد تا به‌طور مناسب رشد کرده و فضای کافی برای نورگیری و تهویه داشته باشند.
در زمین باز: برای کشت خیار خطی در زمین باز، فاصله بین بوته‌ها معمولاً حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است. این فاصله به گیاهان اجازه می‌دهد تا ریشه‌ها به‌طور آزادانه رشد کنند و فضای کافی برای جریان هوا و جلوگیری از بیماری‌های قارچی فراهم شود.
فاصله بین ردیف‌ها:
فاصله بین ردیف‌های خیار نیز معمولاً ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است. این فاصله به گیاهان کمک می‌کند تا فضای کافی برای رشد ریشه و شاخ و برگ‌ها داشته باشند و همچنین امکان حرکت آسان کشاورز در میان ردیف‌ها برای آبیاری و برداشت فراهم شود.
این مقادیر ممکن است بسته به نوع کشت و شرایط خاص تغییر کند، اما رعایت این اصول به رشد بهتر گیاه کمک خواهد کرد.
4. تامین شرایط رشد:
آبیاری: خیار خطی نیاز به آبیاری مداوم دارد. بهتر است آبیاری به‌طور منظم انجام شود تا ریشه‌ها همیشه مرطوب باشند، اما از آب‌گرفتگی جلوگیری شود.
کوددهی: برای رشد بهینه، خیار خطی به کودهای نیتروژنی و پتاسیمی نیاز دارد. معمولاً هر ۲ هفته یک‌بار باید کودهای مناسب به خاک اضافه شود.
- پشتیبانی از رشد گیاه: خیارهای خطی به‌طور معمول در سیستم‌های عمودی کشت می‌شوند. برای این کار، گیاه به سیستم‌های قیم یا شبکه‌های عمودی نیاز دارد تا بتواند به درستی رشد کند و میوه‌ها را به‌راحتی برداشت کرد.
6. نحوه برداشت خیار خطی:
- زمان برداشت: خیار خطی معمولاً ۴۵ تا ۵۵ روز بعد از کاشت بذر به مرحله برداشت می‌رسد. اما زمان دقیق برداشت بستگی به شرایط محیطی و نوع رقم دارد. میوه‌های خیار باید زمانی برداشت شوند که هنوز سبز و رسیده باشند.
- روش برداشت: خیار خطی به‌صورت دستی برداشت می‌شود. برای برداشت، باید از قیچی‌های باغبانی استفاده کرد تا میوه‌ها به‌طور تمیز جدا شوند و آسیب نبینند.
به‌طور معمول، میوه‌ها باید وقتی که اندازه‌ای بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر دارند برداشت شوند.
برای جلوگیری از آسیب به گیاه و شاخ و برگ‌های آن، بهتر است میوه‌ها با دقت جدا شوند و قسمت‌هایی که به گیاه وصل است قطع شود.
- مراقبت بعد از برداشت: بعد از برداشت، خیارها باید به سرعت بسته‌بندی و در شرایط خنک نگهداری شوند تا طراوت خود را حفظ کنند. برای حفظ کیفیت، بهتر است خیارها در دمای ۱۰ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند.
نکات مهم:
آفات و بیماری‌ها: برای جلوگیری از آفات و بیماری‌ها، نیاز به کنترل دقیق شرایط محیطی و استفاده از سموم غیرمضر برای گیاهان در مراحل مختلف رشد است.
توجه به نور: خیار خطی به نور کافی نیاز دارد، اما در عین حال باید از نور مستقیم و گرمای زیاد جلوگیری شود.
کاشت و برداشت خیار خطی نیاز به مراقبت و دقت زیادی دارد، ولی با رعایت اصول ذکرشده می‌توانید یک محصول با کیفیت برداشت کنید.
